بررسی تاریخچه عکاسی یزد

چکیده: شهر کویری یزد به دلیل خشک بودن هوای آن و نیز به دلیل محصور بودن در ریگزارهای مرکزی ایران کمتر مورد تاخت و تاز بیگانه قرارگرفته است، از این رو دارای فرهنگ ناب ایرانی و آثار تاریخی یگانه ای است. استان یزد را به عبارتی می توان گنجینه تاریخ دانست. هم سنگ نگاره های چندین هزار ساله را در دامان کوه های«ارنان» دارد و هم غارهای تاریخی مانند «شیر کوه» و غار شگفت «یزدان عقدا» که زیستگاه انسان های نخستین بوده، هم زیست گاه های که وابسته به دوران مهر پرستی است و در کنار چشمه «غربالریز» قرار داشته است. از سویی دیگر هنوز گروه های ریشه دار کهن مانند زردتشتیان در آن سکونت دارند که با زبان نیاکان خود سخن می گوید و به همان آئین و روش زندگی می کنند و جامعه می پوشند. هنوز در این دیار کهن ساختمان هایی همچون مسجد جامع فهرج وجود دارد که از لای جزرهای آن بوی عود و کندر می آید و بر دیواره های آن نگار های ساسانی دیده می شود. پس از پیروزی اسلام از نیایشگاهی کهن به ستایش گاهی اسلامی بدل گشت. از این روست که در سفرنامه های بیگانگانی چون ابراهیم ویلیامز ، سفر نامه جکسون، سون هدین (کویرهای ایران)، ادوارد براون (یکسال در میان ایرانیان) ، کلنل مک گرگر (سفرنامه خراسان)، ناپیر ملکوم (پنج سال در یک شهر ایرانی) را دید. در این میان عکاسان یزدی نیز به سهم خود از ابتدای پیدایش عکاسی در یزد تا به امروز به ثبت چهره، شخصیت ها و مناظر و رویدادهای این شهر پرداخته اند. سابقه عکاسی در یزد به اواخر دوره قاجار باز می گردد و اولین عکاسخانه های عمومی از اوایل دوره پهلوی اول دایر می شود و متناسب با نیازهای روز خارج از فضای آتلیه نیز دوربین به دست در گوشه و کنار این شهر به عکاسی می پردازند. (مانند عکاسی از مناسبت های مذهبی، دولتی، خانوادگی و غیره). در دوره انقلاب و دفاع مقدس نیز معدود عکاسانی با دور اندیشی و علاقه وقایع زمان خود را برای همیشه در حافظه تاریخی این مرز و بوم ثبت کردند. تحقیق پیش رو گوشه هایی از تاریخچه عکاسی در شهر یزد که بدلیل فقدان منابع مکتوب به روش تحقیق میدانی گردآوری شده است. و هدف اصلی آن شناسایی و معرفی پیشگامان عکاسی در شهر یزد و جمع آوری و شناسایی عکس های قدیمی است. تا حتی المقدور بخشی از فرهنگ و تاریخ کشورمان از گزند فراموشی و محو شدن در غبار زمان مصون بماند. واژگان کلیدی: عکاسی، تاریخ، یزد